بلاک چین یک فناوری و تکنولوژی جدید است که از یک پایگاه داده گسترده تشکیل شده و در قلب تمام ارزهای دیجیتال قرار دارد.
با توزیع کپی‌های یکسان از یک پایگاه داده در کل شبکه، امکان هک شبکه یا هر گونه تقلب در آن بسیار دشوار و حتی می‌توان گفت غیر ممکن خواهد بود. در حال حاضر توسعه و ساخت ارزهای دیجیتال محبوب‌ترین استفاده از فناوری بلاک چین محسوب می‌شود، اما واقعیت این است که بلاک چین پتانسیل این را دارد که در طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها استفاده شود.
آشنایی با فناوری بلاک چین
در پاسخ به سوال بلاک چین چیست و چگونه کار می‌کند، باید گفت در هسته اصلی بلاک چین یک دفتر کل دیجیتال توزیع شده وجود دارد و هر نوع داده و تراکنشی که در این بستر انجام می‌شود را به طور دقیق و لحظه ای ثبت می‌کند. در واقع با استفاده از فناوری بلاک چین می‌توان اطلاعات مربوط به تراکنش های ارز دیجیتال، مالکیت توکن NFT یا قراردادهای هوشمند DeFi را ثبت کرد. شاید برایتان این سوال پیش بیاید که هر پایگاه داده معمولی هم می‌تواند این نوع اطلاعات را ذخیره کند، اما بلاک چین از این نظر منحصر به فرد است که کاملا غیر متمرکز می‌باشد. به این معنا که به جای نگهداری کلیه اطلاعات در یک مکان با بسیاری از کپی‌های یکسان از یک پایگاه داده در چندین رایانه استفاده می‌کند که در سراسر یک شبکه پخش شده و نگهداری می‌شوند و به این کامپیوترهای منفرد گره می‌گویند.
بلاک چین چگونه کار می‌کند؟
اصطلاح بلاک چین (blockchain) به معنای زنجیره بلاک است. در واقع این دفتر کل دیجیتال به عنوان یک زنجیره توصیف می‌شود که از بلوک‌های جداگانه ای از داده‌ها تشکیل شده است و با اضافه شدن داده‌های جدید که به طور دوره‌ای به شبکه اضافه می‌شود، یک بلوک جدید ایجاد شده و به زنجیره اصلی شبکه متصل می‌شود. این موضوع شامل تمام گره‌ها می‌شود که نسخه خود از دفتر کل بلاک چین را به‌روزرسانی می‌کنند تا یکسان باشد.
چگونگی ایجاد این بلوک‌های جدید نکته‌ای است که به واسطه آن می‌توان بلاک چین را یک فناوری و شبکه امن در نظر گرفت. در این سیستم اصطلاح دیگری به نام نود یا گره داریم که مشروعیت داده‌های جدید برای اضافه شدن به شبکه را تایید یا رد می‌کنند. برای یک ارز دیجیتال، ممکن است تضمین شود که تراکنش‌های جدید در یک بلوک تقلبی نبوده و یا اینکه کوین یا توکن مورد نظر بیش از یک بار خرج نشده است. برای درک بهتر این موضوع سی. نیل گری، شریک در حوزه‌های عملی فین‌تک در Duane Morris LLP می‌گوید:
هنگامی که برای اضافه شدن بلوک جدید به زنجیره اتفاق نظر وجود دارد؛ تراکنش‌های اساسی در دفتر کل توزیع‌شده ثبت می‌شوند و بلوک‌ها به طور ایمن به یکدیگر متصل و یک زنجیره دیجیتال امن را از ابتدای دفتر تا به امروز تشکیل می‌دهند.
در درک سیستم کار بلاک چین به این نکته نیز توجه داشته باشید که تراکنش‌ها معمولا با استفاده از توابع هش به صورت رمزنگاری شده ایمن می‌شوند. یعنی گره‌ها یا نود‌های شبکه بلاک چین برای پردازش تراکنش‌های خود نیاز به حل معادلات پیچیده ریاضی دارند. حال کلیه این روند توسط دستگاه‌های پردازش کننده قوی که ماینر نام دارند و معمولا برق زیادی مصرف می‌کنند به صورت کاملا غیر متمرکز در سراسر دنیا حل می‌شوند. هر دستگاه در ازای حل هر معادله پاداشی را دریافت می‌کند. به عنوان مثال، برای به دست آوردن بیت کوین جدید در بلاک چین، دستگاه ماینر بیت کوین پاداش می‌گیرد.
کاربرد استفاده از بلاک چین در صنایع مختلف
از فناوری بلاک چین برای اهداف مختلف از ارائه خدمات مالی گرفته تا مدیریت سیستم های رای گیری استفاده می‌شود، در ادامه این مطلب که با همکاری آکادمی آموزش ارز دیجیتال ارز تودی، آماده شده است به معرفی تعدادی از کاربردی‌ترین موارد استفاده از این فناوری خواهیم پرداخت.
ارز دیجیتال
امروزه رایج‌ترین استفاده از فناوری بلاک چین در دنیای ارزهای دیجیتال و بازار کریپتوکارنسی است. به گونه‌ای که می‌توان این فناوری را ستون فقرات رمز ارزهایی همچون بیت کوین و اتریوم دانست. هنگامی که مردم ارزهای دیجیتال را خریداری، مبادله یا خرج می‌کنند، تراکنش‌ها روی یک بلاک چین ثبت می‌شوند و هرچه مردم بیشتر از ارز دیجیتال استفاده کنند، شبکه بلاک چین می‌تواند گسترده و بزرگ‍تر شود.
از آنجایی که ارزهای دیجیتال دارای نوسانات زیادی هستند، هنوز برای خرید کالاها و خدمات از آنها زیاد استفاده نمی‌شود. پاتریک داگرتی، شریک ارشد Foley & Lardner و رهبر کارگروه بلاک چین این شرکت، خاطر نشان می‌کند که این وضعیت در حال تغییر است، زیرا PayPal و سایر خدمات پولی، استفاده از دارایی دیجیتال را به طور گسترده برای فروشندگان و مشتریان خرده‌فروش در دسترس قرار می‌دهند.
بانکداری
بلاک چین برای پردازش تراکنش‌های ارزهای فیات مانند دلار و یورو هم استفاده می‌شود. این ویژگی می‌تواند سریع‌تر از ارسال پول از طریق بانک یا مؤسسه‌های مالی دیگر باشد، زیرا تراکنش‌ها می‌توانند سریع‌تر تأیید شوند و خارج از ساعات کاری عادی هم پردازش شوند.
نقل و انتقالات دارایی
از دیگر کاربردهای فناوری بلاک چین این است که می‌تواند برای ثبت و انتقال مالکیت دارایی‌های مختلف استفاده شود. این موضوع در حال حاضر برای دارایی‌های دیجیتال مانند توکن‌های NFT که نشان دهنده مالکیت اثر هنری دیجیتال و ویدیوها هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، بلاک چین می‌تواند برای پردازش مالکیت دارایی‌های واقعی مانند سند املاک و وسایل نقلیه نیز در آینده‌ای نه چندان دور استفاده شود.
قراردادهای هوشمند
یکی دیگر از نوآوری های بلاک چین، قراردادهای هوشمند است. این قراردادهای دیجیتال پس از برآورده شدن شرایط به طور خودکار اجرا می‌شوند. به عنوان مثال، زمانی که خریدار و فروشنده تمام پارامترهای تعیین شده برای معامله را برآورده کنند، ممکن است روند پرداخت برای یک کالا فوراً و به طور خودکار پیش رود. در نظر داشته باشید که رمز ارز اتریوم، با استفاده از فناوری بلاک چین توانست برای اولین بار از قراردادهای هوشمند استفاده کند. شما می‌توانید قیمت این رمز ارز و قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال دیگر را در وبسایت ارز تودی مشاهده بفرمایید.
انواع شبکه Blockchain
در حالت کلی دو نوع شبکه عمومی و خصوصی بلاک چین وجود دارد. در شبکه عمومی هر فردی می‌تواند در تراکنش‌ها مشارکت داشته باشد؛ به این معنا که می‌تواند داده‌های روی بلاک چین را بخواند، بنویسد یا تایید کند. قابل ذکر است، تغییر تراکنش‌های ثبت شده در یک بلاک چین عمومی بسیار دشوار است، زیرا هیچ مرجع واحدی گره‌ها را کنترل نمی کند. در همین حال، یک بلاک چین خصوصی توسط یک سازمان یا گروه کنترل می‌شود و در این شبکه فقط می‌توان تصمیم گرفت که چه کسی به سیستم دعوت شود. همچنین این اختیار را وجود دارد که به عقب برگشت و و زنجیره بلوکی را تغییر داد. این فرآیند بلاک چین خصوصی بیشتر شبیه به یک سیستم ذخیره سازی داده داخلی است، به جز اینکه برای افزایش امنیت در چندین گره پخش می‌شود.
